Özellikle hava sıcaklıkların arttığı dönemlerde acil servise taş hastalıkları başvuruları belirgin artış gösteriyor. Buna bağlı olarak “Böbrek taşı nedir, nasıl oluşur”, “Böbrek taşı için risk faktörleri nelerdir”, “Börek taşı belirtileri nelerdir”, “Böbrek taşında tedavi yöntemleri nelerdir” gibi sorularda da yaz mevsimiyle birlikte artış yaşanıyor.
Dünya Gazetesi‘nde yer alan habere göre, Üroloji Uzmanı Doç. Dr. Meftun Çulpan, yaz aylarında böbrek taşı şikayetlerinin artma nedenini şöyle açıkladı:
“Bu durum hem yüksek sıcaklıklarda terleme ile artan sıvı kayıpları hem de güneş ışığının arttığı dönemlerde D vitaminine bağlı idrarda kalsiyum artışına bağlı olarak gelişebiliyor.”
BÖBREK TAŞI NEDİR?
Üroloji Uzmanı Doç. Dr. Meftun Çulpan, böbrek taşlarına ilişkin verdiği bilgide şunları söyledi:
“Böbrekte idrarı toplayan ve taşıyan sistem içerisinde oluşan sert, kristal benzeri küçük parçalara ‘börek taşı’ diyoruz. Böbrek taşları, idrar içerisinde bulunan minerallerin veya diğer maddelerin birikmesi ve kristalleşmesi sonucu oluşuyor. Genellikle böbreklerde oluşan bu taşlar, idrar yolları boyunca hareket edebiliyor.”
BÖBREK TAŞINDA RİSK FAKTÖRLERİ NELERDİR?
Türkiye’de böbrek taşı görülme sıklığının yüzde 11,1 ila yüde 14,6 arasında olduğu bilgisini paylaşan Doç. Dr. Meftun Çulpan, böbrek taşı için risk faktörlerini ise şöyle tanımladı:
- Az su içmek, idrarın yoğunlaşmasına ve taş oluşumuna neden olabilir.
- Yüksek miktarda tuz, oksalat ve kalsiyum içeren bir diyet ve aşırı hayvansal protein tüketimi taş oluşma riskini artırabilir.
- Artmış vücut kitle indeksi, şeker hastalığı gibi durumlar idrarla atılan minerallerin miktarlarında değişiklere sebep olarak ya da hormonal değişiklikler ile taş oluşum ihtimalini artırabilir.
- Ailesinde böbrek taşı olanlarda genetik faktörler nedeniyle taş hastalığı görülme ihtimali artıyor.
- İnflamatuvar barsak hastalıkları, gut, hipertansiyon, bazı böbrek hastalıklarında taş oluşum ihtimali artırıyor.
- Erkeklerde yaklaşık 2-3 kat daha sık görülüyor. Fakat son yıllarda kadınlarda görülme sıklığının artmasıyla bu farkın oldukça azaldığı görülüyor.
- Taş hastalığının görülme sıklığı genellikle 40-60 yaşları arasında daha fazla.
- Kuru ve sıcak iklim koşullarında yaşayanlarda üriner sistem taş hastalığı daha sık görülüyor.
BÖBREK TAŞI BELİRTİLERİ NELERDİR?
Üroloji Uzmanı Doç. Dr. Çulpan, böbrek taşının kendini nasıl hissettirdiğini ayrıntılarıyla açıkladı. Böbrek taşlarının çoğu zaman belirti göstermeden vücuttan atıldığını ifade eden Çulpan, taşların belirli bir boyuta ulaşıp idrar yollarında tıkanıklığa neden olduğun ortaya çıkan belirtileri şöyle anlattı:
- Ağrı genellikle bel veya kaburganın alt kısmında yanlarda ortaya çıkar. Bazen kasıklarda ağrı hissedilebilir.
- İdrar yaparken yanma, sık idrara çıkma, bulanık idrar, tam boşaltamama hissi, kesik kesik işeme gibi idrar problemleri yaşanabilir.
- Böbrek taşları taş hastasında bulantı ve kusmaya yol açabilir.
- Böbrek taşları idrar yollarında tıkanıklığa yok açarak enfeksiyon riskini arttırabilir. Ateş, üşüme-titreme, idrar yaparken yanma ve sık idrara çıkma gibi şikayetlere sebep olabilir.
- Bu kanama gözle görülebilir olabileceği gibi mikroskopla saptanabilecek düzeyde de olabilir.
